Het aantal ouderen met dementie én een migratieachtergrond groeit in België. Toch houden bestaande zorgmethodes nog te weinig rekening met de diversiteit van onze samenleving. Vanuit die nood ontwikkelden Karel de Grote Hogeschool en het Red Star Line Museum, samen met betrokkenen, een migratie- en cultuursensitieve reminiscentieaanpak.
Herinneringskoffer
Herinneringskoffers bestaan al langer in Vlaanderen. Maar ze bevatten vooral voorwerpen, foto's en geuren die vooral in de collectieve herinnering van de doorsnee witte Vlaamse ouderen leven. Deze koffers waren niet afgestemd op de jeugdjaren van senioren die met Marokkaanse roots. Zij zijn opgegroeid met andere voorwerpen, foto’s en geuren.
Op dit moment is dit de grootste groep van Vlamingen met een migratie-achtergrond, en ook de mensen met Marokkaanse roots krijgen steeds meer te maken met dementie. Samen met hen bepaalden we wat er in de inspiratiekoffer terecht zou komen. Het gaat niet enkel over objecten uit hun jeugdjaren in Marokko, maar ook over voorwerpen die verwijzen naar hun eerste jaren in Vlaanderen. De inhoud van deze koffer roept herinneringen op bij ouderen met Marokkaanse wortels en dementie en brengen veel verhalen naar boven.
Dankzij herinneringskoffers die bewust herinneringen oproepen, wordt het welzijn van ouderen met dementie verbeterd en wordt hun hersenactiviteit gestimuleerd.
Podcast
In deze podcast vertellen mantelzorgers, zorgverleners en deskundigen hoe herinneringen kunnen helpen om de zorg voor mensen met dementie persoonlijker en inclusiever te maken. Je ontdekt hoe verhalen, geuren en voorwerpen deuren openen naar het verleden en zo zorgen voor verbinding in het heden. Je krijgt ook tips te horen over hoe je zelf aan de slag kan gaan om een herinneringskoffer te maken.
Kleine waarschuwing: de inhoud van deze podcast bevat thema's die raken en kunnen binnenkomen. Luister op jouw tempo en draag zorg voor jezelf.
Afleveringen
Red Star Line Museum als plek van zorg
"Als erfgoedinstelling willen we ook een plek van zorg zijn, en ook in het hier en nu betekenisvolle projecten ondersteunen. We merken dat ouderen dankzij de herinneringskoffer zaken opdiepen uit hun geheugen die ze al lang vergeten waren. Geuren zoals henna en kruidnagel maar ook Marokkaanse snoep en muziek uit hun kindertijd. Ook hun familieleden worden er wijzer van want de herinneringen activeren ook nog meer de kennis van hun familiegeschiedenis," aldus publiekswerker Nadia Babazia.
Bekijk hier een reportage van ATV over dit project.
De herirneringskoffer en de podcast zijn het resultaat van een onderzoek van de Karel de Grote Hogeschool en het Red Star Line Museum. Aan de hand van participatief actieonderzoek werd reminiscentie als betekenisvolle activiteit geïntroduceerd bij ouderen met migratieachtergrond en dementie (begin & middenstadium) in zowel een professionele (woonzorgcentrum, dagcentrum) als in een thuiscontext. In twee leercycli zetten professionele hulpverleners en mantelzorgers als co-onderzoekers reminiscentie in tijdens hun zorg voor ouderen met dementie met een migratieachtergrond. Deze zeven casussen werden longitudinaal gedurende een jaar gevolgd.