In het Red Star Line Museum volg je het pad van de landverhuizers. Vanaf hun vertrek uit het land van herkomst, via de lange reis en hun tijdelijke verblijf in Antwerpen, tot en met de overtocht en de aankomst in nieuw thuisland Amerika of Canada.
Een gelaagd verhaal
In wezen is het verhaal van de Red Star Line heel eenvoudig: het gaat over mensen die elders op zoek gaan naar geluk. Het museum vertelt dit verhaal in verschillende lagen. Het is allereerst een Antwerps verhaal, over de stad en haar haven, over de gebouwen van de Red Star Line rederij in Antwerpen als laatste halte op een reis naar een beter bestaan.
Het is een Belgisch verhaal over mensen die door armoede, maar ook door een zucht naar avontuur inscheepten op de Red Star Line. Eenvoudige mensen, vooral uit Oost- en West-Vlaanderen en Henegouwen, die vol verwachting Amerika tegemoet reisden, veelal op zoek naar een nieuw en beter leven.
Uniek aan de geschiedenis van Red Star Line is de Europese insteek. De meeste passagiers kwamen immers uit Oost-Europa, uit het Russische en Oostenrijk-Hongaarse rijk.
Het Red Star Line Museum vertelt bovendien een Amerikaanse story, met de voorouders van de huidige Amerikanen in de hoofdrol. Over hun afkomst en hun bestemming. Ultiem is er het universele verhaal over dromen van een beter leven, over afscheid nemen, de ontdekking van het onbekende en de zoektocht naar een nieuwe thuis.
In de tentoonstelling, in tijdelijke presentaties en publiekswerking situeert het museum daarom het historische en concrete verhaal van de Red Star Line landverhuizers breed in de tijd en in de wereld.
Een intro
De eerste museumzaal fungeert als oriëntatiepunt voor het publiek. Via sterke beelden en installaties vindt de bezoeker een antwoord op vragen als ‘Waar ben ik?’, ‘Wat is hier gebeurd?’ en ‘Wat is het belang daarvan?’.
In de oude stookkamer wordt de geschiedenis van de gebouwen en de rederij verteld. Hier worden onder meer de oprichtingsakte van Red Star Line en enkele scheepsmodellen getoond.
In de aanpalende ruimte wordt met behulp van een tijdlijn en via 21 persoonlijke verhalen de geschiedenis van de mensheid voorgesteld als een geschiedenis van migratie. Deze verhalen staan stuk voor stuk voor een periode van massale migratie. Van de verspreiding van de moderne mens (60.000 tot 40.000 voor Christus) tot de migratiecrisissen vandaag. De Red Star Line periode is op de tijdslijn vertegenwoordigd door het verhaal van Irving Berlin, die als jonge snaak de overtocht naar de States maakte. Een multimediale wereldbol is een caleidoscoop van beelden die de bezoeker het menselijke gezicht van migratie en mobiliteit toont.
In de voetsporen van landverhuizers
In de volgende museumzaal gaat het historische hoofdverhaal van start. Hier treedt de bezoeker in de voetsporen van de landverhuizers. De tentoonstelling toont de verschillende etappes van de reis. Verspreid over twee verdiepingen worden acht thematische boxen gepresenteerd: een reisbureau in Warschau, een treincoupé, de stad Antwerpen, het Red Star Line gebouw, het dek van een oceaanstomer, het interieur van een schip, de aankomst op Ellis Island en de nieuwe toekomst in de VS. Met sfeervolle beelden, een sprekende scenografie en authentieke objecten wordt een voorstelling gemaakt hoe de gemiddelde Europese landverhuizer in het begin van de twintigste eeuw zijn tocht zou hebben ervaren. Daarbij wordt sterk ingezoomd op persoonlijke verhalen van Red Star Line passagiers. Aan de hand van interviews, brieven, dagboeken, foto’s… wordt een beeld geschetst van de verwachtingen, de hoop, de ontgoochelingen en de successen van de reizigers.
Centraal staan zes kroongetuigen. Sommigen onder hen zijn nog in leven. Van anderen wordt het goed gedocumenteerde verhaal door een afstammeling verteld. Onder de verhalen dat van Albert Einstein, één van de iconen uit de rijke Red Star Line geschiedenis. Andere passagiers zijn misschien minder bekend, maar daarom zeker niet minder interessant: Sonia Fuentes, Irène Bobelijn, Ita Moel, de familie Hutlet, Adolf Verhalle. Irving Berlin, een ander icoon van de Red Star Line, komt elders in de tentoonstelling uitvoerig aan bod.
Meer dan verhalen
Naast de presentatie van getuigenissen van passagiers en persoonlijke verhalen en objecten uit de collectie van de families, wordt in de tentoonstelling ook prachtige oude affiches, meterslange scheepsmodellen, originele gebruiksvoorwerpen, kunstwerken en historisch beeldmateriaal getoond. Via multimediale toepassingen en grafische panelen wordt nieuw historisch onderzoek verwerkt, uitgevoerd in opdracht van het museum. Tot slot zijn er bruiklenen uit private en stedelijke collecties, gaande van scheepsmodellen, affiches en kunstwerken tot persoonlijke bezittingen.
Dance
Aan het einde van dit belevingsgerichte, historisch rijk geduide parcours, keer je terug naar de actualiteit. In één installatie kun je hedendaagse migratieverhalen beluisteren en bekijken. Als laatste halte, voor de bezoeker het museum verlaat, word je meegezogen in de video-installatie van Hans Op de Beeck (°1969, Turnhout). Op de Beeck realiseerde tal van kunstfilms, waaronder zijn internationaal gelauwerde Staging Silence (2009) en Sea of Tranquillity (2010). Met Dance, gerealiseerd in opdracht van het Red Star Line Museum, laat de kunstenaar het publiek nadenken over migratie vroeger en nu. Het is een poëtische film zonder tekst, opgebouwd uit sobere beelden van universele menselijke handelingen.
