We volgen het verhaal van Ita en Morris Moel, twee Joodse kinderen uit Oekraïne die in de zomer van 1922 proberen te ontsnappen aan het geweld in hun thuisland en naar hun vader in Amerika willen gaan.
De tocht doorheen het naoorlogse, verwoeste Europa voert het gezin naar Antwerpen. Daar hopen ze met een schip van de Red Star Line rederij de oversteek naar Amerika te maken, maar dat gaat met de nodige tegenslagen gepaard.
Honderd jaar later is hun verhaal nog steeds herkenbaar. Ook vandaag trekken mensen nog steeds de wereld rond op zoek naar een veilige nieuwe thuis. Fatima uit Afghanistan, Noor uit Syrië, Ivanna uit Venezuela, Fatima uit Soedan, Manar uit Saoedi-Arabië en Yousuf uit Gaza delen in deze podcast hun eigen moedige verhaal.
Met ‘Altijd Onderweg’ geven we hedendaagse migratieverhalen een stem zodat die niet verloren gaan. Deze persoonlijke verhalen over verlies en hoop laten zien hoe krachtig mensen zijn, zelfs in moeilijke tijden.
Deze podcast nodigt je uit om stil te staan bij migratie van vroeger en nu.
Beluister de podcastreeks op VRT MAX
Afleveringen
1. Vertrek
Het verhaal van Fatima Noori en Morris Moel. Fatima is 17 jaar. Op haar achtste vlucht ze samen met haar gezin van Afghanistan naar België. Ze hoopt dat ze nog zal terugkeren, maar later blijkt dat de Taliban haar dorp heeft overgenomen, en dat die dag het begin is van haar vlucht richting Europa. Morris Moel is nog een kind als de burgeroorlog losbarst in Oekraïne en de Joodse gemeenschap waartoe hij behoort, wordt geviseerd. In de chaos van de oorlog verliest de familie elkaar uit het oog.
2. Onderweg
Fatima Noori ondergaat een helse tocht om uiteindelijk in België te stranden. Mensensmokkelaars, wandeltochten van meer dan 24 uur en mensen die het einde van de tocht niet halen. Pure gruwel voor een 8-jarige. Nadat Morris’ vader al eerder vertrokken is naar de VS en zijn moeder hun reis voorbereidt vanuit Warschau in Polen, worden Morris en zijn broer en zus opgehaald door een vreemde man op een slee.
3. Aankomen en achterlaten
Noor M. Schaiko vluchtte 36 jaar geleden van Syrië naar België. Als 18-jarige wordt hij in een zwaarbewaakte gevangenis opgesloten omdat hij het niet eens is met het toenmalige regime. Hij kan ontsnappen en vlucht. De familie Moel vertrekt met de boot van rederij Red Star Line richting de VS. Eindelijk komen ze aan op Ellis Island, maar niet iedereen mag de VS binnen.
4. Wachten
Fatima Abakar is 28 jaar als ze Soedan verlaat. In het vluchtelingencentrum in Kapellen verbleef ze drie maanden. Ze vertelt over het vele wachten. Wachten op familie, wachten op papieren, wachten op werk én het vinden van de liefde. Ita, de zus van Morris Moel, moet terugkeren naar België omdat ze niet door de medische controles geraakt.
5. Opbouwen
Manar Mussalam woont sinds haar 14e in België. Ze is al 21 jaar wanneer ze voor het eerst een paspoort krijgt, tot dan was ze staatloos. Al zo lang Manar in België woont, is ze op zoek naar een thuis en een netwerk. Ze vertelt over hoe moeilijk ze het vindt om vrienden te maken als je referentiekader totaal verschillend is. Wanneer de familie Moel na jaren eindelijk terug herenigd is, jagen ze the American Dream na. Morris gaat geneeskunde studeren en ze leren frieten kennen.
6. Heimwee
Onderweg zijn stopt nooit. Heimwee is iets waar elke persoon die is moeten vluchten mee worstelt. Want de klanken, geuren en smaken van hun land van oorsprong beïnvloeden ook hun nieuwe thuis. Het onderweg zijn is de zoektocht naar wat thuis, thuis maakt. Don Moel is als zoon van Morris Moel geboren in de VS. Hij is 80 jaar en vertelt hoe hij zich door de Russische aanval op Oekraïne voor het eerst verbonden voelt met zijn Oekraïense roots.
Credits
Altijd onderweg is een podcast van het Red Star Line Museum in een productie van Het Geluidshuis en is te beluisteren op VRT MAX.
Anke Van Meer – concept/host/interviews/montage/audiodesign
Leen Renders – Creatief directeur
Tom Soetaert – Muziek
Olivier Marga – Mix en mastering
Ann Desmet - Projectcoördinatie en productie
Cathérine Lekime – Supervisie VRT
Met de getuigenissen van Fatima Noori, Fatima Abakar, Noor M. Schaiko, Manar Mussalam, Yousuf Eid, Ivanna Gallegos, Bram Beelaert, Morris Moel en Don Moel.
Met hulp achter de schermen van Bram Beelaert, Dorine De Vos en Sarra Mauquoi van het Red Star Line Museum en Jan Boesman en Stijn Vercruysse.
