ITA MOEL
Geboren in 1913
Vertrekt in 1922 met SS Lapland naar New York (maar gedeporteerd naar Antwerpen)
Vertrekt in 1923 met SS Belgenland naar New York (maar gedeporteerd naar Antwerpen)
Vertrekt in 1927 naar New York
Trachoom, de spelbreker
Eén van de grootste obstakels op weg naar ‘beloofde land’ Amerika was trachoom, een besmettelijke oogaandoening die, indien onbehandeld, tot blindheid kan leiden. Als tijdens de medische controle op Ellis Island trachoom werd vastgesteld, werd de immigrant, met de skyline van Manhattan in zicht, onverbiddelijk teruggestuurd. Het overkwam de jonge Ita Moel maar liefst twee keer.
Het verdeeld gezin
Chaja Moel staat in de zomer van 1922 voor een hartverscheurende keuze. Zij en haar vier kinderen proberen al van vlak voor WOI vanuit het Russische rijk de Verenigde Staten te bereiken, waar de vader van het Joodse gezin hen opwacht. Trachoom blijkt daarbij meer dan eens een struikelblok: in Warschau, waar ze wachten op een visum, in Antwerpen, tijdens de controle voor ze aan boord gaan, en nu bij de immigratiedienst op Ellis Island. Ita’s broer blijkt volledig hersteld, maar Ita zelf wordt gedeporteerd. Uiteindelijk vertrekt zij alleen terug naar Antwerpen voor verdere behandeling.
Vijf jaar wachten
Het zal tot in 1927 duren, na herhaalde behandelingen en een tweede deportatie in 1923, voor Ita, dan ‘een jongedame van vijftien’, in West-Virginia wordt herenigd met de rest van het gezin. Die vijf jaar spendeert ze in Antwerpen onder de hoede van de Joodse hulporganisatie EZRA. Ze leert Nederlands, Frans en Engels en raakt bevriend met andere kinderen, die net als zij uitkijken naar het moment dat ze hun familie zullen terugzien. Ita is bang ‘nooit te zullen genezen en nooit meer bij haar ouders en in Amerika te komen’. Gelukkig bleek die vrees ongegrond.
