Overslaan en naar de inhoud gaan

De reis naar Marokko - Mashid Mohadjerin

“Het reizen in de zomer is een universele ervaring, iets waar iedereen zichzelf in kan vinden. Je treedt in de voetsporen – of bandsporen – van twee of drie generaties.” Mashid Mohadjerin (°Iran, 1976) is fotografe. Ze reist de wereld rond op zoek naar beelden en verhalen.

Haar werk draait rond thema's als migratie, identiteit en mensenrechten. Uit haar foto's spreekt een groot gevoel voor empathie en een sterk sociaal engagement. Altijd staat de mens centraal. Het zijn stuk voor stuk beelden met een verhaal.

Het reizen en verhuizen zit Mashid in het bloed. Op haar achtste vluchtte ze met haar ouders van Iran naar België. Voor haar reportages reisde Mashid door Europa, Amerika en het Midden-Oosten. Ze woonde en werkte zes jaar in New York alvorens terug te keren naar Antwerpen.

Voor het Red Star Line Museum maakte Mashid Mohadjerin de reis van Antwerpen naar Tanger en terug. Het is een reis die generaties migranten en hun kinderen nog elke zomer maken naar het 'land van herkomst'. Het resultaat zijn beklijvende foto's van plekken onderweg, afgewisseld met pakkende portretten en verhalen van enkele Antwerpse Marokkaanse en Turkse families.

Mashid over het project

“Ik heb de reis zelf gemaakt 'in de bandsporen van'. Op voorhand heb ik veel gesprekken gevoerd met families die de reis hebben gemaakt. Daar heb ik notities genomen over  de plaatsen waar zij stoppen en de wegen die zij nemen. Die heb ik gevolgd, en zo ben ik onderweg nog veel andere families tegengekomen. Maar ik heb niemand letterlijk in beeld gebracht, ik heb een abstracte weergave van de reis gemaakt. Het visuele van een echte roadtrip. De dingen die je passeert en waarvan je hoopte dat je er langer bij kon stilstaan. Reizen, dat is een tijd van reflectie, van uit het raam kijken, van observatie. Dat heb ik in beeld proberen te brengen.

Het is uiteindelijk een werk in twee delen geworden. Het eerste deel is een sferische roadtrip, het tweede zijn heel specifieke portretten met een familiealbum en reisverhaal.”

Interview

Was het voor jou een persoonlijk project?
“Toen wij naar België verhuisden, is mijn dichtste familie – mijn tante, mijn neef, een nicht en mijn oma –  naar Noorwegen gegaan. Dus reden wij bijna iedere zomervakantie met de auto naar Denemarken, en vandaar namen we de boot  naar Noorwegen. Dat was eigenlijk een heel gelijkaardige reis: je pakt in, je neemt heel veel dingen mee, je gaat naar dichte familie. Al is het dan wel op een plek die niet je eigen thuisland is. Maar dat gevoel van onderweg zijn, van uitkijken naar iets, van niet op reis gaan om op reis te gaan maar om je dichte familie terug te zien, om terug samen te spelen! Dat was een hoofdstuk in mijn leven dat ik heel belangrijk vond.”

Riep deze reis dan ook herinneringen bij je op aan je eigen reizen als kind?
“Ja, bijvoorbeeld op de boot.  Je hebt het gevoel dat je er  bijna bent. Dat vond ik heel herkenbaar. En ook de kinderen die aan 't spelen zijn. Op een boot ben je op een afgebakende plaats waar je een aantal uren lang geconfronteerd wordt met allerlei andere mensen die dezelfde reis aan het maken zijn. Met de auto kun je kiezen waar en hoe lang je stopt, maar op de boot zit je even allemaal letterlijk in hetzelfde schuitje. Allemaal aanschuiven voor dezelfde beperkte menukaart. Dan sta je even stil bij al die mensen samen. Ik denk wel dat er een soort van verbondenheid is. Allemaal samen op het water dobberen, dat doet toch iets met een mens.”

Je maakte de reis niet alleen, maar reisde samen met je broer. Waarom heb je hem meegenomen?
“Ik vond het belangrijk om dat met een familielid te doen. Ook omdat wij samen altijd die reis hebben gedaan. Het is dat familiegevoel dat er nog ergens inzit.”

Heeft dit project jou zelf ook verrijkt?
Je neemt van elke reportage wel dingen mee. En in dit geval is dat het thuisgevoel dat erg benadrukt wordt. Hier ging het over een verdeeld thuisgevoel, waarmee ik me heel goed kan identificeren: het leven in twee werelden, het teruggaan naar een land dat nog maar half het jouwe is, waar je ook niet meer helemaal vandaan komt. Het gevoel van thuis en toch niet thuis, zowel hier als daar. Tussen twee werelden in zijn en tegelijkertijd in beide werelden zijn. Dat is positief en negatief tegelijk. Da's iets waar ik mee ben opgegroeid en wat ik sowieso niet aan en uit kan zetten, dat is gewoon een deel van mijn leven.”

Wat heeft je het meeste geraakt tijdens het werken aan deze reportage?
"Vooral de warmte tussen de mensen tijdens de pauzes: de kinderen die aan 't spelen zijn, rond een tafel zitten, het samen op reis zijn. Dat vond ik heel mooi om te zien. Ik denk dat elke reportage voor mij een deel is van een zoektocht. Dat ik elke keer een bepaalde bewustwording heb die ik niet altijd in beelden kan omzetten. Maar ik merk hoe langer hoe meer dat ik in elk nieuw onderwerp telkens weer dat universele menselijke tegenkom. Er zijn bepaalde basiszaken die waar dan ook of in welke situatie dan ook aanwezig zijn. Er bestaan bepaalde interacties tussen mensen die heel universeel zijn: muziek luisteren, lekker eten, kinderidolen, speelgoed, dat soort dingen. De manier waarop kinderen op de stopplaatsen allemaal spontaan naar de speeltuin gaan en achter elkaar beginnen lopen, terwijl de volwassenen koffie gaan zetten. Gewone interacties die je overal tegenkomt.”

Interview: Linde De Vroey

Meld je aan voor de nieuwsbrief